Adet dönemi ne zaman başlar ve nasıl düzenlenir?

Adet dönemi (regl), kadınlarda üreme sisteminin doğal bir parçası olarak her ay gerçekleşen fizyolojik bir süreçtir. Rahim iç duvarının (endometrium) dökülmesi ve vajinal yoldan atılmasıyla karakterizedir. Bu süreç, hamilelik olmadığında vücudun kendini yenileme mekanizmasıdır.

Adet dönemi genellikle ergenlik döneminde başlar ve menopoza kadar devam eder. İlk adet (menarş) çoğunlukla 9-16 yaşları arasında görülür, ancak bu yaş aralığı kişiye göre değişebilir. İlk adetin başlama zamanı genetik faktörler, beslenme, vücut ağırlığı ve genel sağlık durumu gibi etkenlere bağlıdır. Düzenli adet döngüsü genellikle ilk adetten sonraki 1-2 yıl içinde oturur.

Adet döngüsü, bir adetin ilk gününden bir sonraki adetin ilk gününe kadar geçen süreyi ifade eder ve ortalama 21-35 gün arasında değişir. Döngü, hormonal değişikliklerle yönetilir ve dört ana aşamadan oluşur:

• Adet (Kanama) Evresi: Rahim iç duvarının dökülerek kanamanın gerçekleştiği aşamadır, genellikle 3-7 gün sürer.
• Foliküler Evre: Adet kanamasıyla başlar ve yumurtalıklarda yumurta foliküllerinin olgunlaşmasını içerir. Bu süreçte östrojen hormonu artar.
• Yumurtlama (Ovülasyon) Evresi: Olgunlaşan yumurtanın yumurtalıktan atılmasıdır, genellikle döngünün ortasında (örneğin 28 günlük döngüde 14. gün) gerçekleşir.
• Luteal Evre: Yumurtlama sonrası dönemdir; progesteron hormonu artar ve rahim iç duvarı, olası bir gebelik için hazırlanır. Gebelik olmazsa adet başlar.

Adet döngüsünün düzenli olması, genel üreme sağlığının bir göstergesidir. Düzensizlikler stres, hormonal dengesizlikler veya altta yatan sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Döngüyü düzenlemek için şu yöntemler önerilir:

• Sağlıklı Beslenme: Dengeli bir diyet, özellikle demir, B vitaminleri ve antioksidanlar açısından zengin gıdalar tüketmek döngüyü destekler.
• Düzenli Egzersiz: Orta düzeyde fiziksel aktivite hormon dengesini korumaya yardımcı olur, ancak aşırı egzersiz düzensizliğe neden olabilir.
• Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon veya dinlenme teknikleriyle stresi azaltmak adet düzenini iyileştirebilir.
• Uyku Düzeni: Yeterli ve kaliteli uyku, hormonal denge için kritik öneme sahiptir.
• Doktor Kontrolü: Düzensiz adetler devam ediyorsa (örneğin, 21 günden kısa veya 35 günden uzun döngüler, ağır kanamalar), bir jinekologa başvurulmalıdır. Doktor, hormonal testler veya ilaçlar (doğum kontrol hapları gibi) önerebilir.
• Altta Yatan Sorunların Tedavisi: Polikistik over sendromu (PKOS), tiroid bozuklukları veya diğer sağlık sorunları düzensizliğe neden olabilir; bunların teşhis ve tedavisi önemlidir.

Adet dönemi, kadın sağlığının doğal bir parçasıdır ve düzenli bir yaşam tarzı, sağlıklı alışkanlıklar ve gerektiğinde tıbbi destekle yönetilebilir. İlk adet ergenlikte başlar ve menopoza kadar sürer; döngü ortalama 28 gün olmak üzere değişkenlik gösterebilir. Düzensizlik durumunda bir uzmana danışmak en iyi yaklaşımdır.